📖 అధ్యాయం 4: ఇంద్రప్రస్థ నగర నిర్మాణం మరియు రాజసూయ యాగం
ఇంద్రప్రస్థ నగర నిర్మాణం, పాండవులు ద్రౌపదిని స్వయంవరంలో గెలుచుకొని, పాంచాల రాజవంశంతో బంధం ఏర్పరచుకున్న తరువాత, వారిపై ప్రజల ప్రేమ మరింతగా పెరిగింది. హస్తినాపురలో ప్రజలు పాండవులను ధర్మస్వరూపులుగా, నిజాయితీ గల నాయకులుగా భావించడం ప్రారంభించారు. ఇది కౌరవుల్లో, ముఖ్యంగా దుర్యోధనునిలో తీవ్రమైన అసూయను రేపింది.
ఇంద్రప్రస్థ నగర నిర్మాణం, ఈ సమయంలోనే ధృతరాష్ట్రుడు, తన అప్రజ్ఞతతో ఒక మధ్యస్థ పరిష్కారంగా, రాజ్యాన్ని రెండు భాగాలుగా విభజించాలని ప్రతిపాదించాడు. కౌరవులకు హస్తినాపుర రాజధానిగా ఉండగా, పాండవులకు ఖాళీ, పాడుబడిన ఖండవ ప్రదేశాన్ని అప్పగించాడు. ఈ నిర్ణయం వాస్తవానికి పాండవులను మళ్లీ నష్టానికి గురిచేసే కుట్రగా కనిపించినా, దానిని వారు ధర్మబద్ధంగా స్వీకరించారు. కానీ పాండవుల ధైర్యం, సామర్థ్యం, దివ్యకృపతో ఆ పాడుబడిన భూమి ఇంద్రప్రస్థంగా మారిపోయింది.
🌆 ఖండవ ప్రదేశం నుండి ఇంద్రప్రస్థ నగరంగా మారిన ప్రస్థానం
పాండవులు ఖండవ ప్రదేశానికి చేరినప్పుడు, అది విపరీతమైన అడవులతో, రాక్షసులతో నిండి ఉండేది. అయితే పాండవులు ఈ ప్రాంతాన్ని పరిపాలనకు అనుకూలంగా మార్చాలనే సంకల్పంతో ముందుకెళ్లారు. ఈ సమయంలో ఇంద్రుడు వారికి సహాయం చేయమని తన శిల్పకళాప్రవీణుడైన విశ్వకర్మను పంపించాడు.
ఇంద్రప్రస్థ నగర నిర్మాణం, విశ్వకర్ముని ఆధ్వర్యంలో, ఖండవప్రదేశం అత్యంత శుభ్రమైన, శోభాయమానమైన రాజధానిగా రూపాంతరం చెందింది. నదులు, ఉద్యానవనాలు, మందిరాలు, విరివిగల వీధులు, రాజభవనాలు—ఇవి అన్నీ సమన్వయంగా నిర్మించబడ్డాయి. ఈ నగరాన్ని దేవతలు, గంధర్వులు కూడా చూసి ఆశ్చర్యపడ్డారట. ఈ రాజధానికి “ఇంద్రప్రస్థం” అనే పేరు పెట్టబడింది, అంటే “ఇంద్రుని స్థానం” అన్నార్థం.
ఇంద్రప్రస్థ నగర నిర్మాణం, పాండవుల కీర్తిని ఒక్కసారిగా ఉత్తర భారతదేశమంతా విస్తరించింది.
🧙♂️ ఖండవదాహనం – అగ్ని దేవుని కోరిక
ఇంద్రప్రస్థ నిర్మాణానికి ముందు, పాండవులు ఒక వినూత్న సంఘటనను ఎదుర్కొన్నారు. ఖండవప్రదేశంలోని అరణ్యంలో అగ్నిదేవుడు భోజనం చేయలేక బాధపడుతూ, అర్జునుని ఆశ్రయించాడు. కారణం – అగ్ని తన తేజస్సును కోల్పోతున్నాడు, ఎందుకంటే ఖండవ అరణ్యంలో బలమైన జీవులు, విరాటశక్తుల రక్షణ ఉన్నది. ముఖ్యంగా ఇంద్రుడు ఈ అరణ్యాన్ని తన మిత్రుడు అయిన తక్షకుడు అనే నాగుని కోసం రక్షిస్తున్నాడు.
అగ్ని ఈ అరణ్యాన్ని పూర్తిగా దహనం చేయాలనుకుంటున్నాడు. అర్జునుడు, కృష్ణునితో కలిసి ఈ దహనానికి రక్షణగా నిలిచారు. కృష్ణుడు సుదర్శన చక్రంతో, అర్జునుడు గాండీవంతో మర్మస్థలాలను గమనిస్తూ ఖండవ అరణ్యాన్ని అగ్నికి సమర్పించారు.
ఇంద్రప్రస్థ నగర నిర్మాణం, ఈ యుద్ధంలో అర్జునుడు దేవతలతో సమానంగా పోరాడి, అగ్ని దేవునికి తృప్తి కలిగించాడు. ఈ సంఘటనలో, మాయాసురుడు అనే దానవుడు పాండవుల సహాయంతో ప్రాణాలు నిలుపుకున్నాడు. కృతజ్ఞతగా, ఆయన అర్జునుని కోరిక మేరకు మాయాసభను నిర్మించాడు.
🏛️ మాయాసభ – అద్భుతమైన శిల్పకళా సంచలనం
మాయాసురుని చేతులు మీదుగా నిర్మించిన మాయాసభ, దేవతా భవనాల కన్నా విశిష్టంగా నిలిచింది. ఇది శిల్పకళ, దృశ్య కళలకు గొప్ప నిదర్శనంగా రూపుదిద్దుకుంది. భవనం అంతటా మాయావిధానాలు కలిసినవి. కొన్ని చోట్ల జలాలు ఉన్నట్టు కనిపించగా, కొన్ని చోట్ల నేల ఉన్నట్టు కనిపించి దారులు తప్పేవారు.
ఈ మాయాసభను చూసిన వారందరూ – ముఖ్యంగా అర్జును, భీముడు – అద్భుతం అన్నారు. ధర్మరాజు యుధిష్ఠిరుడు, ఈ సభలో పాలన ప్రారంభించాడు.
ఇంద్రప్రస్థ నగర నిర్మాణం, ఇది పాండవుల పరిపాలనా శక్తి, సృజనాత్మకతకు పరాకాష్టగా నిలిచింది.
👑 రాజసూయ యాగానికి ఆహ్వానం
ఇంద్రప్రస్థ స్థాపనతోపాటు పాండవుల గౌరవం నెమ్మదిగా పెరిగింది. ఈ సమయంలో యుధిష్ఠిరుడు ధర్మపరిపాలనలో మునిగిపోయి, రాజ్యాధికారులుగా గౌరవించబడే స్థాయికి ఎదిగాడు. అప్పటికే అతడు తపస్సు, భక్తి, క్షమ, ధర్మసూత్రాలలో పరిపూర్ణత సాధించాడు.
గురువులైన వేదవ్యాసుడు మరియు ఇతర ఋషులు, యుధిష్ఠిరునికి “రాజసూయ యాగం” చేయమని సూచించారు. ఈ యాగం, రాజులలో సమగ్రాధికారాన్ని పొందినవారే చేయగల మహాయాగం. ఇది కేవలం ధర్మబలానికి గుర్తే కాక, సామ్రాజ్యాధికారానికి నిదర్శనంగా నిలిచేది.
యుధిష్ఠిరుడు ముందుగా ఈ యాగానికి తగిన అనుమతిని ఇతర రాజుల నుండి పొందాలనే నిర్ణయం తీసుకున్నాడు. కాబట్టి, పాండవులు తమ తరపున, చక్రవర్తిత్వ సత్తాను ప్రదర్శించేందుకు వివిధ దిక్కులకు తన అగ్రనాయకులను పంపారు.
- భీముడు తూర్పు దిశకు
- అర్జునుడు ఉత్తరానికి
- నకులుడు దక్షిణానికి
- సహదేవుడు పశ్చిమానికి
వీరు సమస్త రాజులను జయించి, పన్నులు వసూలు చేసి, సమ్మతులు పొందారు. పాండవుల సైనికనైపుణ్యం, సామాజిక సంబంధాలు, విలువ ఆధారిత పాలన వల్ల చాలామంది రాజులు సంతోషంతో సమ్మతి ఇచ్చారు.
🔥 రాజసూయ యాగం – ఘనమైన విజయగాథ
ఇంద్రప్రస్థ నగరంలో రాజసూయ యాగం ఎంతో వైభవంగా జరిగింది. దేశం నలుమూలల నుండి మహారాజులు, ఋషులు, దేవతల దూతలు, ప్రజలు ఈ మహోత్సవాన్ని వీక్షించేందుకు వచ్చారు. యాగం క్రమంగా కొనసాగినపుడు, ఒక అత్యంత కీలకమైన ఘట్టం వచ్చింది—అతిథి సత్కారం!
అందరిలో ముఖ్యమైన అతిథిని ఎంచుకుని, అతనికి “అగ్రపూజ” చేయాలి. అందరి సమ్మతితో, శ్రీకృష్ణుడిని అగ్రపూజకు ఎంపిక చేశారు. శ్రీకృష్ణుని ధర్మస్వరూపుడిగా, సత్యవ్రతుడిగా భావించి, యుధిష్ఠిరుడు కరపుష్పాలతో పూజించాడు.
అయితే, శిశుపాలుడు దీనికి తీవ్రంగా విరుచుకుపడ్డాడు. పూజకు అర్హత కృష్ణునికేమీ లేదని అపహాస్యం చేశాడు. అప్పటికే శ్రీకృష్ణుడు శిశుపాలుడి 100 అపరాధాలను క్షమిస్తానని మాట ఇచ్చాడు. ఈ సభలో అతడు ఆ హద్దును దాటి దూషణలు చేసినందున, శ్రీకృష్ణుడు తన సుదర్శన చక్రంతో శిశుపాలుడిని సంహరించాడు.
ఈ సంఘటన రాజసూయయాగంలో ధర్మబలం, భక్తి, న్యాయానికి ప్రతీకగా నిలిచింది.
📘 అధ్యాయం ముగింపు:
ఇంద్రప్రస్థ నిర్మాణం, ఖండవదాహనం, మాయాసభ నిర్మాణం మరియు రాజసూయ యాగం ద్వారా పాండవులు ధర్మానికి ప్రతీకలుగా, సామ్రాజ్యాధికారులకు తలమానికంగా మారారు. కానీ ఈ గౌరవం కౌరవుల్లో అసూయను రెచ్చగొట్టింది. ముఖ్యంగా దుర్యోధనుడు మాయాసభలో తన పరాభవాన్ని జీర్ణించుకోలేకపోయాడు.
ఇక్కడి నుంచే ధర్మరాజు వైపు అగ్నిపరీక్ష మొదలవుతుంది — పాశాలను గెలిచే శక్తి కాక, పాశాల కోసమే విలీనమయ్యే వైఖరి దుర్యోధనుని వ్యవహారంగా మారుతుంది.
తదుపరి అధ్యాయం 5: జూదం, వ్యాసనము, పాండవుల అరణ్యవాసము
Follow On :
Share:
